မာနေစရာ အတိတ္ရဲ႕ အက်ဥ္းသား

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 3/19/2014 07:54:00 PM

ရုရွသမၼတ ဗလာဒီမာပူတင္ (အလယ္)

ခရုိင္းမီးယားကို ဗလာဒီမာပူတင္က ထိန္းခ်ဳပ္လုိ႔ ရေကာင္းရမယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉ ရာစု နည္းဗ်ဴဟာက ရုရွားအတြက္ ေကာင္းေသာ နိမိတ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

ခရုိင္းမီးယားအေရးကိုၾကည့္ရင္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ လူႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိတယ္ဆိုတာကို သတိေပးေနတယ္။ အတိတ္ကို ေရးႀကီးခြင္က်ယ္လုပ္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အနာဂတ္ကို မ်က္ႏွာမူထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အရင္က ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးရင္ အခုေတာ့ ရွင္းေလာက္ပါၿပီ။ ဗလာဒီမာပူတင္လို လူမ်ဳိးဟာ အတိတ္ရဲ႕ အက်ဥ္းသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႏုိင္ငံ ဒီထက္ ပိုဆင္းရဲတြင္း နက္သြားေပလိမ့္ဦးမယ္။

အျမင္နဲ႔ သံုးသပ္ခ်က္ အာေဘာ္ေတြမွာ ရုရွားနဲ႔ ခရုိင္းမီးယား ၾကားထဲမွာ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက နီးစပ္မႈရွိတဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြကို ၾကားရပါလိမ့္မယ္။ ပထမေတာ့ ရုရွားက ခရုိင္းမီးယားကို ေအာ္တိုမန္ အင္ပါယာ လက္ထဲကေန မရအရ လုယူခဲ့တယ္။ ရုရွား တန္ခုိးတက္ေနတဲ့ အခ်ိန္ရဲ႕ သက္ေသ အေထာက္အထားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ရုရွားအတြက္ တခါမွ မရဖူးတဲ့ အရာကို တခါတည္း ရလုိက္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ေရမခဲတဲ့ ဆိပ္ကမ္း၊ ေျမထဲပင္လယ္က တဆင့္ ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ကမၻာဆီ ထြက္ေပါက္ ရလုိက္ပါတယ္။
ရုရွားရဲ႕ ပင္လယ္နက္စစ္စခန္း အေျခစိုက္တဲ့ စီဗက္တုိပို ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ဟာ ထိပ္တန္းအေကာင္းဆံုးစာရင္း၀င္ သဘာ၀ ဆိပ္ကမ္းတခုျဖစ္သလို သမုိင္းေၾကာင္းရွိတဲ့ ၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၅၄ ခုနွစ္မွာ ခရုိင္းမီးယား စစ္ပြဲမွာ အလံုးအရင္းနဲ႔ ၀ုိင္းရံပိတ္ဆုိ႔ခံခဲ့ရတယ္။

ေနာက္ထပ္ ၁၀ ႏွစ္အၾကာမွာ စီဗက္တုိပိုၿမိဳ႕ကို အလယ္ေရာက္သြားတဲ့ အေမရိကန္ စာေရးဆရာႀကီး မခ္တြင္းက “ေရာမၿမိဳ႕ပ်က္ႀကီး ပြမ္ေပးၿမိဳ႕ကေတာင္ စီဗက္တိုပိုၿမိဳ႕ေလာက္ အေျခအေန မဆုိးပါလား” လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ဖူးပါတယ္။ ခရုိင္းမီးယားစစ္ပြဲမွာ ရုရွားက စစ္ရႈံးခဲ့ေပမယ့္ စီဗက္တုိပို ၿမိဳ႕ကိုေတာ့ လက္လႊတ္မခံခဲ့ပါဘူး။ စီဗက္တိုပိုၿမိဳ႕ကို က်စ္က်စ္ပါေအာင္ ဆုပ္ထားရင္းနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္တရာနီးပါးအၾကာ (၁၉၄၄) မွာေတာ့ နာဇီေတြ လက္ထဲက်ေရာက္ေနခဲ့တဲ့ ခရုိင္းမီးယား ေဒသတခုလံုးကို ရုရွားက ျပန္ရလုိက္ပါတယ္။

၁၉၅၄ မွာ ထူးျခားဆန္းၾကယ္တဲ့ ကံၾကမၼာအလွည့္အေျပာင္းလုိ႔ပဲ ဆိုရပါမယ္။ ဆုိဗီယက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နီကီတာ ခရုရွက္က ခရုိင္းမီးယားကို ယူကရိန္းဘက္ကို လက္ေဆာင္ေပးခဲ့တယ္။ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီးထဲမွာပဲ လက္ေျပာင္းလက္လႊဲ လုပ္ခဲ့တာပါ၊ ခရုရွက္က ဒီလုိ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့မွန္း အခုထိလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိလွပါဘူး။ ခရုရွက္ဟာ ယူကရိန္းမွာ ငယ္ရြယ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အေနနဲ႔ အမွတ္ရစရာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ လႊဲေပးခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကလည္း ယူကရိန္းကုိ ရုရွားက က်ဴးေက်ာ္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃၀၀ ျပည့္နဲ႔ တုိက္ဆုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဘာျဖစ္ျဖစ္ ေသခ်ာသေလာက္ရွိတဲ့ ပိုၿပီး အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္းက ခရုိင္းမီးယားရဲ႕ ဌာနတုိင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္တဲ့ တာတာမ်ဳိးႏြယ္စုေတြကို စတာလင္က အတင္းေမာင္းထုတ္ခဲ့တယ္။ လူမရွိဘဲ ေျခာက္ကပ္ေနတဲ့ ေဒသထဲကို ယူကရိန္းေတြကို ပို႔ၿပီး အစားထုိးခဲ့တယ္။ ခရုိင္းမီးယားကို ယူကရိန္းရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းလို႔ လုပ္ပစ္လုိက္တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ လူေတြ ေျပာင္းေရႊႊ႕မႈကို အရွိန္ျမႇင့္ေပးရာ ေရာက္ခဲ့တယ္။

ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါေစ။ အက်ဳိးဆက္ေတြကေတာ့ အဓြန္႔ရွည္ၿပီး မယံုႏုိင္စရာ အလွည့္အေျပာင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ခရုိင္းမီးယားဟာ တရား၀င္အရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ရုရွားရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာလို႔ ေယဘုယ်ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ခရုိင္းမီးယားမွာ လူမ်ားစုဟာ ရုရွားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုရွားအစိုးရကလည္း အဖႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ တစိတ္အပိုင္းတရပ္အေနနဲ႔ပဲ အစြဲအလမ္းရွိေနပါတယ္။

ဒါေတြက သမုိင္းအက်ဥ္းပါ။ ဟင္နရီဖို႔ဒ္ စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ “သမုိင္းဆုိတာက ေတာက္တီးေတာက္တဲ့ကိစၥပါ”။ ဒီလို ေျပာလို႔ သမုိင္းဆုိတာကို အေရးမၾကီးဘူးလို႔ မဆုိလိုပါဘူး။ သူ႔စကား အတိအက်က “သမုိင္းဆုိတာ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ေတာက္တီးေတာက္တဲ့ကိစၥပါဗ်ာ။ ဟိုးပေ၀သဏီက ကိစၥေတြ။ တကယ္ေတာ့ က်ဳပ္တို႔အတြက္ ကလီေရွးေတြ မလိုပါဘူး။ ပစၥဳပၸန္ကပဲ ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။ နည္းနည္းပါးပါး အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ သမုိင္းကိစၥကေတာ့ က်ဳပ္တို႔ေတြ ဒီေန႔ ဖန္တီးေနၾကတဲ့ သမုိင္းေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္”။

ဒီေန႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဖန္တီးေနၾကတဲ့ သမုိင္းဆုိတာ ပထ၀ီနယ္ေျမနဲ႔ မဆုိင္သေလာက္ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ အတိတ္ရဲ႕ အေႏွာင့္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း မပတ္သက္ေတာ့သေလာက္ပါပဲ။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ စင္ကာပူကို မေလးရွားက ခြဲထုတ္လုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ေသးေသးမႊားမႊား၊ ဗြက္ထူထူ ၿမိဳ႕ကေလးကေတာ့ျဖင့္ ေရလယ္ေခါင္မွာ မ်က္စိသူငယ္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ရပ္တည္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ စင္ကာပူဟာ ကမၻာထိပ္တန္း ကုန္သြယ္ေရးရဲ႕ အခ်က္အျခာ ေဒသေတြထဲက တခု ျဖစ္ေနပါၿပီ။ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြက တခ်ိန္က ကိုလိုနီျပဳခဲ့တဲ့ ၿဗိတိသွ်ထက္ေတာင္ သာပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ လီကြမ္ယုက သမုိင္းရဲ႕ အေရးမလွတဲ့ ကိစၥေတြကို ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ေတြးေတာမေနဘဲ အနာဂတ္ကိုပဲ မ်က္ႏွာမူခဲ့လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္မႀကီးမွာ ကြန္ျမဴနစ္ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္သြားတဲ့အခါ တရုတ္အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ စြန္႔ပစ္ခံဘ၀မ်ဳိးနဲ႔ ကၽြန္းငယ္ေလးတကၽြန္း ေသာင္တင္ေနခဲ့ၾကတယ္။ သယံဇာတဆုိလို႔ဗလာနတၱိ၊ တည္ေနရာအရ ဟိုမေရာက္ဒီမေရာက္ မေရမရာဆုိေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီလူေတြေတာ့ ရွင္သန္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆခဲ့ၾကတယ္။ အခုဆုိရင္ ထုိင္၀မ္ဟာ ႏွစ္ ေလးဆယ္လံုးလံုး ကမၻာမွာ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈ အလ်င္ျမန္ဆံုးႏႈန္းနဲ႔ ခ်ီတက္ေနပါတယ္။ ပထ၀ီေဒသဆုိတာကို ေသာကပြားမေနဘဲ အၿပိဳင္အဆုိင္စိတ္ဓာတ္နဲ႔ က်ားကုတ္က်ားခဲ ႀကိဳးပမ္းမႈရဲ႕ရလဒ္ျဖစ္ပါတယ္။ ရ၀မ္ဒါ ႏုိင္ငံမွာ သမၼတ ေပၚလ္ ကာဂိမ္းက အာဏာရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ တျခားႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မယ္ဆုိရင္ သမုိင္းမွာ မႀကံဳစဖူး လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ဒဏ္ရာေတြ ဗရပြနဲ႔ေပါ့။ ရ၀မ္ဒါဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ ႏုိင္ငံေလးလည္း ျဖစ္ေနျပန္၊ ပထ၀ီ ႏုိင္ငံေရး ႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အက်ဳိးေက်းဇူးခံစားရဖို႔ ေနေနသာသာ အိမ္နီးခ်င္း ဒီမုိကရက္တစ္ကြန္ဂိုသမၼတ ႏုိင္ငံမွာ ေသြးထြက္သံယို စစ္မက္လည္း ျဖစ္ေနေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတ ကာဂိမ္းက အတိတ္ရဲ႕ အက်ဥ္းသား အျဖစ္မခံဘဲ အနာဂတ္ကိုပဲ မ်က္ႏွာမူခဲ့တယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ အာဖရိက နုိင္ငံငယ္ေလးဟာ သမုိင္းဒဏ္ရာေတြကို တဖက္မွာ ကုစားရင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနႏိုင္ပါၿပီ။

တဖက္မွာ အတိတ္ရဲ႕ အက်ဥ္းသားေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ပထ၀ီနဲ႔ သမုိင္းထဲမွာ ပိတ္မိေနတဲ့ ပါကစၥတန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို ၾကည့္ပါလား။ တုိင္းျပည္က ပ်က္စီးျခင္းလမ္းဆံုးကို ေရာက္ေနတာေတာင္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ နယ္စပ္ေဒသ (Strategic Depth) ဆိုၿပီး အေတြးေခါင္ေနၾကတုန္းပဲ။ အာဖဂန္နစၥတန္က တခ်ဳိ႕ေဒသေတြကို ထိန္းထားႏိုင္ေရးဟာ ပါကစၥတန္အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆနဲ႔ အာဖဂန္ တာလီဘန္တခ်ဳိ႕ကို ေထာက္ပံ့ေပးေနတယ္။

ပူတင္ကို ၾကည့္လုိက္ပါဦး။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးရဲ႕ စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ ႏွစ္ဆယ္တစ္ရာစုမွာ ဆယ့္ကိုးရာစု ကစားပြဲမ်ဳိးကို ကစားေနတယ္။ ခရုိင္းမီးယားကိုေတာ့ ရခ်င္ရမယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာေတြ အက်ဳိးရွိမွာလဲဆုိရင္ ယူကရိန္းကို လက္လႊတ္လုိက္ ရၿပီေလ။ ယူကရိန္း ျပည္သူေတြက ေမာ္စကိုအေပၚ သံသယ နက္႐ိႈင္းသြားၿပီ၊ ခရုိင္းမီးယား ေဒသထဲမွာေတာင္ ရုရွားမဟုတ္ဘဲ လူဦးေရ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက မၿငိမ္မသက္နဲ႔ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနဖုိ႔ မ်ားပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းေတြကလည္း သတိထားေစာင့္ၾကည့္ကုန္ၾကၿပီ။ ပိုလန္နဲ႔ တခ်ိန္က ေႏြးေထြးတဲ့ ဆက္ဆံေရးလည္း ေအးခဲသြားေတာ့မယ္။ ဥေရာပ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို ထိခုိက္ေစမွာလည္း အမွန္ပဲ။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈကိစၥက ေနာက္တပိုင္းပါ။

ဒီၾကားထဲမွာ ရုရွားဟာ ေရနံနဲ႔က်ားကန္ထားတဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံလမ္းေၾကာင္းအတုိင္းပဲ ခရီးဆက္ေနတယ္။ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကိုလည္း လွည့္မၾကည့္၊ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဗဟု၀ါဒ ထြန္းကားေရးတို႔ လမ္းစေပ်ာက္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေမာ္စကိုက ခရုိင္းမီးယား ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္လုိက္ပါၿပီတဲ့။ ဒီေန႔ ေခတ္ကမၻာႀကီးမွာ ဒါကို တကယ့္ေအာင္ပြဲအျဖစ္ သတ္မွတ္လို႔ ရသလား။
(Fareed Zakaria, Looking Back in Anger, Time, March 17, 2014)

DVB Burmese