အသံတိတ္လူသတ္ေကာင္ ေဝးေဝးကေရွာင္
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
-
4/19/2014 01:46:00 PM
ဓာတ္ပံု – ၂ဝ၁၃ခုႏွစ္က လားရိႈး-မႏၱေလး ကားလမ္းမေပၚတြင္ ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ ကားကုိေက်ာ္တက္ရာမွ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွ လာေသာ ဆိုင္ကယ္ဝင္ေရာက္ တိုက္မိရာမွ ေသဆံုးသူႏွင့္ ဒဏ္ရာရရွိသူ။
ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ကား တိုက္မိေသာ ယာဥ္တိုက္မႈျမင္ကြင္းမ်ိဳး မူဆယ္-မႏၱေလး လမ္းတေလ်ာက္တြင္ ရက္ျခားဆိုသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေပၚလာေနေလသည္။
ဆိုင္ကယ္စီးႏွင္းသူ မ်ားျပားလာသကဲ့သုိ႔ ေမာ္ေတာ္ကားအေရအတြက္မွာလည္း ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် တိုးပြားလာေနရာ နယ္ေဒသမ်ားတြင္ မၾကာခဏဆိုသလို
ယာဥ္တိုက္မႈမ်ားလည္း တိုးပြားလာေနသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းေဒသတြင္ တစ္ဖက္တရုတ္ႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းလာေသာ ဆိုင္ကယ္မ်ား အလြယ္တကူ ဝင္ေရာက္လာေနသကဲ့သို႔ ဆိုင္ကယ္စီးႏွင္းသူမွာလည္း
ေတာေရာ၊ ၿမိဳ႕ပါမက်န္ မ်ားျပားလာလ်က္ရွိေနရာ ဆိုင္ကယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာ ယာဥ္တိုက္မႈမွာလည္း တိုးပြားလာလ်က္ရွိေနၿပီး ေသဆံုးမႈမွာလည္း ျမင့္တက္လာလ်က္
ရွိေနေၾကာင္း ယာဥ္ထိန္းအဖြဲ႔တာဝန္ရွိသူ တခ်ိဳ႕က ေျပာသည္။
“ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္တာမွာ ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ကားတိုက္မႈက ပိုမ်ားလာေနတယ္၊ အခုဆိုရင္တစ္ပတ္ကို ႏွစ္ေယာက္ႏႈန္းေလာက္ ေသေနတာ၊ ျဖစ္လိုက္ရင္လည္း အေသပဲ၊
အဓိက ေတာပိုင္းေက်းရြာဘက္က ဆိုင္ကယ္စီးတဲ့သူေတြ ယာဥ္မေတာ္တဆျဖစ္မႈက မ်ားေနတယ္ ” ဟု သီေပါၿမိဳ႕ ယာဥ္ထိန္းအဖြဲ႔မွ ကိုနန္းၿမိဳင္က ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္စဥ္
တစ္ခုတြင္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားသည္။
ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားျဖစ္သည့္ ယာဥ္ေၾကာင့္၊ လူေၾကာင့္၊ လမ္းေၾကာင့္၊ ရာသီဥတုေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားသည့္ ယာဥ္တိုက္မႈ အေၾကာင္းရင္း
ေလးခုရွိရာတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအတြင္း ျဖစ္ပြားရသည့္ ယာဥ္တိုက္မႈအမ်ားဆံုးမွာ လူေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားရသည့္ ယာဥ္တိုက္မႈမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။
ေတာပိုင္းေက်းရြာမ်ားအတြင္း ဆိုင္ကယ္စီးႏွင္းသူ မ်ားျပားလာေနေသာ္လည္း ဆိုင္ကယ္စီးႏွင္းရာတြင္ လိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းမ်ားအား သိရွိနားလည္လိုက္နာမႈ
အားနည္းလ်က္ရွိေနသည္။
ဆိုင္ကယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားသည့္ ယာဥ္တိုက္မႈတြင္ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသူ ၈ဝ% ခန္႔မွာ ဆိုင္ကယ္စီး ဦးထုပ္မေဆာင္း၍ ဦးေခါင္းထိခိုက္ကာ ေသဆံုးရသူ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနေလသည္။
၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၌ျဖစ္ပြားခ့ဲေသာ ယာဥ္တိုက္မႈေပါင္း ၅၃၄မႈ ရွိခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူ ၁၉၃ ဦးရွိခဲ့ကာ ဒဏ္ရာရသူ ၆ဝ၂ ဦးရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အဆိုပါျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ယာဥ္တိုက္မႈတြင္ ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ကားတိုက္မႈမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ေသဆံုးသူလည္းမ်ားျပားခဲ့ရေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အျမန္လမ္းေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၏ အစီရင္ခံစာအရ ဆိုင္ကယ္တိုက္မႈ တစ္သိန္းတြင္ ၅၅.၈၂% မွာ လူေသဆံုးလ်က္ရွိေနၿပီး
ေမာ္ေတာ္ကားတိုက္မႈႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၁၆%ပိုမ်ားေနၿပီး အျခားယာဥ္တိုက္မႈႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၃ဝ% ပိုမ်ားလ်က္ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ထိုသို႔ ဆိုင္ကယ္တိုက္မႈ ျဖစ္ပြားရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ ဘရိတ္နင္းၾကမ္းမႈေၾကာင့္ လမ္းေခ်ာ္၍ ဆိုင္ကယ္တိမ္းေမွာက္ျခင္းႏွင့္ အေကြ႕မ်ားတြင္ အရွိန္ျမင့္မားစြာျဖင့္ ခ်ိဳးေကြ႕မႈတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ တစ္ရက္လွ်င္ လူေပါင္း ၂၇၃၉ ဦး ေသဆံုးလွ်က္ရွိေနရာ ထိုသုိ႔ေသဆံုးမႈမွာ လူ ၄ဝဝ တင္ေဆာင္ႏိုင္သည့္
ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ ၇ စင္း တစ္ရက္အတြင္း ပ်က္က်သည့္ႏႈန္းႏွင့္ ညီမွ်ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးရမႈအား အသံတိတ္လူသတ္ေကာင္ဟု ေခၚဆိုပါသည္။ အသံတိတ္လူသတ္ေကာင္စာ မမိေစရန္အတြက္ မိမိကိုယ္တိုင္
ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။
“ယာဥ္စည္းကမ္းလမ္းစည္းကမ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြကို ေဒသအသီးသီးမွာ ေတာပိုင္းေက်းရြာေတြအထိ လိုက္လံၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔လိုအပ္ေနပါတယ္၊
ဒီေနရာမွာ အခက္ေတြ႔ေနရတာက ဝန္ထမ္းမလံုေလာက္မႈနဲ႔ ဘာသာစကား အခက္ခဲျပႆနာပါ၊ အဓိက ဆိုင္ကယ္စီးဦးထုပ္ ေဆာင္းဖို႔နဲ႔ ဆိုင္ကယ္ကို စည္းကမ္းတက်
ေမာင္းႏွင္တတ္ဖို႔ ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္၊ ဒါကို ယာဥ္ထိန္းအဖြဲ႔ တစ္ခုတည္းကလုပ္လို႔မရပါဘူး၊ ေဒသခံေတြပါ အားလံုးဝိုင္းဝန္းကူညီ
လုပ္ကိုင္ေပးဖို႔လည္း လိုအပ္ေနပါတယ္ ” ဟု ယာဥ္ထိန္းတပ္ဖြဲ႔ဝင္အခ်ိဳ႕ကလည္း သံုးသပ္ေျပာၾကားသည္။
ယာဥ္ေမာင္းသူအမ်ားစုမွာ မိမိတို႔၏ ယာဥ္ေပၚသုိ႔ ေရာက္သည္ႏွင့္ မိမိတို႔၏ မာန္မာနမ်ားကို သတိျပဳထိန္းခ်ဳပ္ရန္ လိုအပ္လွေပသည္။ မိမိယာဥ္အား ေနာက္မွလိုက္လာေသာယာဥ္မွ ေက်ာ္တက္လို၍ လမ္းေတာင္းလွ်င္ လမ္းမေပးဘဲ အျမန္လိုက္ေမာင္းျခင္း၊ ေရွ႕မွ သြားေနေသာကားက လမ္းမေပးသျဖင့္
အတင္းေက်ာ္တက္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားမႈမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
မည္သည့္ယာဥ္ေမာင္းမဆို မိမိတို႔အား ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနသည့္ မိသားစုကိုယ္စီ ရွိၾကေလသည္။ မည္မွ်ပင္ အလုပ္အေရးႀကီးသည္ဟု ဆုိေစကာမူ မိမိအသက္ႏွင့္ အျခားသူမ်ား၏
အသက္ထက္ ပုိ၍ အေရးႀကီးသည့္ အလုပ္ဟူ၍မရွိပါ။ မည္မွ်ပင္ ကၽြမ္းက်င္သည္ဟူေသာ ယာဥ္ေမာင္းျဖစ္ေစကာမူ စက္ပစၥည္းျဖင့္အသံုးျပဳ ေမာင္းႏွင္ရသည္ကို
သတိခ်ပ္သင့္ေပသည္။
ယာဥ္ေမာင္းေနစဥ္ ဆံုးဖ်က္ခ်က္ ျပတ္သားခိုင္မာရန္လည္း လိုအပ္လွေပသည္။ သာမန္ယာဥ္ေမာင္းမ်ားပင္လွ်င္ တစ္ခါတစ္ရံ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားတတ္ၾကေလရာ
အရက္ေသစာ ေသာက္စားထားသည့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားမွာ ပုိမို၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွားႏိုင္သျဖင့္ ယာဥ္ေမာင္းေနစဥ္ အရက္ေသစာ မေသာက္စားရန္လည္း လိုအပ္ေပသည္။
ယာဥ္ေမာင္းအမ်ားစုအေနျဖင့္ မိမိႏွင့္ မိမိကုိယ္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုး၍ မိမိအသက္ကို တန္ဖိုးထားဂရုျပဳကာ လိုက္နာသင့္သည့္ ယာဥ္စည္းကမ္းလမ္းစည္းကမ္းမ်ားအား
စည္းကမ္းတက် လိုက္နာျခင္းျဖင့္ ယာဥ္တိုက္မႈေလ်ာ့က်ေစရန္ ကာကြယ္ၿပီးသားျဖစ္ေလသည္။
ကမၻာ့စစ္တမ္းမ်ားအရ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္အတြင္ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးရမႈမွာ ကမၻာေပၚတြင္ အျခားအေၾကာင္းရာမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးရမႈ၏ အဆင့္ ၉ ေနရာတြင္ ရွိခဲ့ရာမွ
၂ဝ၂ဝ ခုႏွစ္အတြင္း အဆင့္ ၃ ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလာမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားရာ မိမိတို႔၏ ႏိုင္ငံအတြင္း မိမိတို႔၏ေဒသအတြင္း ယာဥ္တိုက္မႈကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ မိမိႏွင့္
အျခားသူမ်ား၏ အသက္ထိခိုက္ ဆံုးရံႈးမႈမရွိေစရန္ ဂရုျပဳရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
အေဝးတစ္ေနရာသို႔ ခရီးသြားေနေသာ မိမိအား ေမွ်ာ္လင့္ေနသည့္ မိသားစုႏွင့္ အျခားသူမ်ား၏ မိသားစုအား မိမိ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွားႏွင့္ အတၱစိတ္တို႔ေၾကာင့္
ကားလမ္းေပၚ၌ပင္ အိမ္မေရာက္ဘဲ အသက္ေပ်ာက္သြားရသည့္ အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစရန္ႏွင္.အသံတိတ္လူသတ္ေကာင္လက္ခ်က္မမိေစရန္
အသိ၊ သတိတို႔ျဖင့္ ကာကြယ္သြားရန္လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေလသည္။
စိုင္းကံသာ(လားရွိဳး)
The Myanma Age
